The Hattians and the Hattic language
Five thousand three hundred (5300) years ago, the Akkadian army of king Naram-Sin marches towards the Anatolian plateau. Pamba king of the Hatti, Zipani king of Kanesh, Tisbinki king of Kussara, Nur-Dagan king of Purushanda and thirteen more kings from the Hatti lands unite against Akkadian rule1. Those are the Hattians2, the indigenous people of Asia Minor, mentioned for the first time in history3 4. Their history apart from the Hittite empire is short lived and not well documented. Around 2700 B.C. the trading routes between the Hatti lands and Mesopotamia had been established. By 2500 B.C, Hattuš was a well fortified city and power center of the Hattian civilization. Around 2330 B.C, Sargon of Akkad, Naram-Sin's grandfather, invaded the Hatti lands, but Hattuš was too strong to fall.
Ethnogeography of central Anatolia: Hattic, Nesite and Luwian
Although the earliest Kingdoms had a native Anatolian character, it is generally difficult to confidently identify the predominant ethnic character of the populations who inhabited bronze age Anatolia. The ethnocultural zones are only distinguishable by their onomasticon and pantheon. The material culture is an indicator, but during the bronze age it is locally made, not imported. We do not know when the Indo-Europeans first appeared, whether a century, a millennium, or several millennia before their first attested appearance in written records. For instance, it is not clear whether the occupants of the Alaca Höyuk tombs are Hattians or Nesites (Indo-European Hittites), as this is at the moment a matter of faith rather than archaeology. Archaeology has not provided us with any conclusive evidence as to the date of an Indo-European arrival. However, the earliest identifiable occupants of north-central Anatolia are Hattians. They are believed to have inhabited the Kızıl Irmak (Ἅλυς/halys) basin in north-central Anatolia, including towns such as Hattus and Zalpa, while the Indo-European Nesites were centred to their south in Cappadocia in the vicinity of Kanes and Kussara5.The Hatti lands during the 17th century B.C, few years before Anittas destruction of HattusThe Kaškaeans who appear in records of the later times are considered as one of the ethnical remnants of the Hattian population which was pushed northward by the Hittites6. In the same region, ancient authors mention the people called Chalybes, the famous iron smelters, whose name may very well derive from the Hattic word for iron “ḫapalki” (Hurrian ḫabalgi, Greek χάλυψ “steel”). The Azzi-Hayaša confederation seems to be predominantly Hattian too, which means that there must have been a continuous Hattian belt along the southern coastline of the Black Sea7.
The Hattic language
In order to demonstrate how little we know about the Hattian language, it's enough to mention the following numbers: There are around 360 Hattian fragments available to us, of which only 15 are Hittite-Hattic billinguals8. The situation is desperate, but we do know relatively much thanks to the efforts of certain scholars. Approximately 300 words9 10 are available to us, but not all of them have a well-established meaning. Whatever was left to us, is through cultic Hittite texts, where the chanting is switched to “Hattili”, meaning in the language of Hatti.
The position of Hattic
Based on how little we know, Hattic should practically be considered as an isolate. However, there are many attempts to relate it to Northwest Caucasian languages (Abkhaz, Adyghe, Kabardian, Ubykh) 11 and some to Kartvelian12. The classical view of a connection between the pre-Greek substratum language and Anatolia might now echo in Hattic (instead of Luwian), since a possible western relative has not escaped attention13.
Characteristics and grammar
Hattic was an ergative, agglutinative language with weakly developed suffixation but heavy prefixation14. Verbs contained a string of prefixes with fixed order, expressing different grammatical relations. The verbal roots were predominantly monosyllabic or disyllabic. The verbal forms could express at least two grammatical persons by means of personal prefixes.
Prefixes
Prefix type Prefix Examples
Personal a- 3rd person singular, object and subject
(a)n-/m- 3rd person singular, subject - before a labial the n changes to m.
eš/aš/uš 1st person plural
wa- 2nd person singular a-ta-niwāš = he-inside-is sitting
a-n-taḫa = it-he-inside-put
uš-ḫa-aš = we ourselves
Possesive le- = one or several objects in possession
te- = for one possessor (his, her) that has one object in possession
še- = several possessors or several objects of possesion pinu 'child'
le-pinu 'his children'
wēl 'house'
le-wēl 'his houses'
karam 'libation'
te-karam 'of his libation'
alep 'language'
še-alep 'their language'
Plural wā- (wi- for indefinite) šḫap 'god'
wā-šḫap 'gods'
wēl 'house'
wā-wēl 'houses'
Directional ka- 'hither', 'on', 'over'
a-kka 'upwards' ka-ur(a)n-ti-u = stands over the well
a-kka-tuḫ = upwards he took
Locational ta/tu- 'in', 'inside'
ḫa- 'among', 'between', 'into'
li-/zi locative prefix before the enclitical pronoun 'from', 'at'
pe/pi- 'into' a-ta-niwāš = he-inside-is sitting
ḫa-wā-šḫap = amongst the gods
zi-jaḫ-du = from the sky thither
taš-te-nuwa pe-wēl = not-let-go into-house
Suffixes
Suffix type Suffix Examples
adjective forming -ḫ tittaḫ 'big', 'great'
ašaḫ 'evil'
feminine -aḫ katte 'king' vs kattaḫ 'queen'
definite -ma šāwat 'apple' in the sentence šāwat-ma ka-ur-(a)n-ti-u 'apple stands over the well'
past tense forming -an a-an-ta-ḫa-an 'he has put'
dative -ja katte-ja 'to the king'
ta-ja-ja 'let-give-to him'
genetive -Vn zari 'man' → zari-un 'of man'
ablative -tu/-du This suffix answers the question from where?
wūr-tu 'from the land'
agent, possession or origin -Vl (masculine)
-iti (feminine) takkeḫa 'lion' → takkeḫal 'hero'
Nerik + il 'person from Nerik'
Hatti + li 'in the Hatti language'
(Hittite) Hattus + ilis → 'man from Hattusa'
Arinna + iti → Arinn-iti 'she from Arinna'
locative -š ḫattuš place of Hattussa
Phonology
The writing system does not allow us so far to make a judgement about the phonological contrasts which existed in this language. Any attempt to establish a detailed Hattian phonology is rather hazardous.
Hattic and Luwian
The Hattian language structure was profoundly influenced in pre-historic times by proto-Luwian15. This pre-historic language contact resulted the rapid language swift for Luwic speakers of the Hatti region. In turn the true substrate influence of Hattic in Hittite is overestimated. Half of the substrate words are in fact Luwian e.g. Labarna, Tawannanna16.
Hattic, Nesili (Hittite) and the Indo-European migrations
In the second millennium B.C, the Hittite empire established the Indo-European Nešili language as the official language of the state17. The native populations continued to speak their language, but that did not last long into the late second millennium B.C. The rapid language shift could be due to sociopolitical reasons18 or simply the first attestations of Hattic are in a point in time when the language was already decaying. The total period of coexistence between Hattic and the Indo-European languages of Anatolia is unknown, because there is no archaeological evidence of an Indo-European entry to Anatolia19. Based on linguistic evidence combined with few archaeological traces, it is estimated that the Indo-European proto-Anatolian speakers, entered Anatolia in the fifth or possibly early fourth millennium B.C20.
Sample Glossary
Hattic Meaning Comments
-anna woman Hittite anna “mother”
Proto W.Caucasian *(a)nƏ “mother, female”
katte king Carian (Kaunian) kδouś “king”
Common Abkhaz *qada “chief'”
kuka ancestor (Pre-)Greek κοκύαι “ancestors”
pinu son Common Abkhazian *pa “son, child”
psun breathing, soul (Pre-)Greek φυσᾶν “puff”, “to blow”
Greek πνοή “breath”, πνεῦμα “spirit, soul”, ψυχή/φσυχή “soul”
Armenian p'uk “puff of air”
šaḫiš kind of tree Hittite šaḫi- “wood material”
Ubykh sƏχƏ “wooden bolt, pole”
sḫap god Ubykh wašχa “thunder and lightning”
Greek personal name Σαπφώ “numinous”(?)
titt- great, big (pre-)Greek τιτάν “giant, a deity of enormous size”
Common Circassian emphatic particle *dada
zari mortal, man Linear A sa-rja 'person' (?), often corresponding an ideogram for people
zinar musical instrument Armenian ӡnar “lyre, harp”
Sample Text
Hattic: ašaḫ tas-te-nuwa pe-wēl
English (direct): evil (one) not-let-come in-house
English (normalized): Don't let the evil one to come inside the house
The Hattian pantheon
Deity Function Comments
Wurunšemu/Eštan/Arinniti Sun-goddess and mother of the earth Equivalent to the Hurrian deity Hepat
Taru Storm/weather god The IE-Anatolian Tarḫunt(as) / Hurrian Tešub
Telipinu God of farming His name means sublime/great son (of the Storm god)
Kašku Moon god Equivalent to the Hurrian Kušuh
Inara Protector deity
Istustaya & Papaya Deities deciding the fate of every mortal by spinning a thread Equivalent to the Greek Moires
Kataḫziwuri Earth/Land god
Ḫalmaššuit Local deity, Oracular deity (?)
Ḫantapali Oath deity
Ḫašammil Protector of homes and children, god of smiths Equivalent of Greek Kasmilos
Ḫašgala Tutelary Deity
Lelwani Deity of the underworld Identified as the Mesopotamian Ereshkigal
Kakšazet ?
Kaštuwarit ?
Taḫakšaziatiš ?
Tuḫuleli ?
Zitḫariya Oath deity
Zuliya ?
Footnotes
1. F.C. Woudhuizen (2010)
2. Whether all of the 17 kingdoms had an ethnically Hattian population or not, cannot be established.
3. T. Bryce (2009), I. Singer (2007), A. Calderone (2000), G.L. Kavtaradze (2002), B.J. Collins (2007)
4. Hattians are often referred to as the indigenous people of Anatolia, but the only thing certain is that they were already present before the arrival of the Anatolian Indo-Europeans.
5. T. Bryce (2009)
6. Singer (1981)
7. Singer (2007)
8. P. Goedegebuure (2010)
9. The exact number depends on how one counts: Words we do understand or words we want to believe we understand.
10. See Kashian (2010) for what is included in those 300 lexical items.
11. Forrer (1919), Dunaevskaja (1960), Diakonoff (1990), Braun (1994), Chirikba (1996)
12. See Girbal (1986) and Gabeskiria (1998). It is generally not a widely accepted view.
13. Forrer (1938), E. Brown (1974), Schrijver (2007, 2011), Kroonen (2012), G.Paolo Tardivo (ongoing)
14. The reverse is true for Hurro-Urartian
15. Goedegebuure (2008)
16. Klinger (1996), Stefanini (2002), Melchert (2003)
17. Steadman (2011)
18. That means that the language was either imposed by force or it was in the interest of the natives to adopt Nešili as their main language.
19. Steadman (2011)
20. D. Antony (2007)
Tags: Hattic, Hattians, Hatti, Hittites, Kaska, Azzi-Hayaša, Anatolia, Asia Minor, Turkey, Black Sea, Caucasus, Aegean, Abkhaz, Ubykh, Hurrian, Pre-Greek, Minoan
Share this url: http://www.palaeolexicon.com/Hattic
Beş bin üç yüz (5300) yıl önce, Kral Naram-Sin Akad ordusu Anadolu platosuna doğru ilerliyor. Kaniş Hatti, Zipani kral pamba kralı, Kussara arasında Tisbinki kralı Nur-Dagan Purushanda kralı ve Hatti topraklarından on üç kralları Akad yönetimine karşı birleşmeye 1 . Bunlar Hattians olan 2 Tarihte ilk kez söz, Anadolu'nun yerli halkı, 3 4 . Ayrı Hitit imparatorluğunun kendi geçmişi kısa ömürlü ve iyi belgelenmiş değildir. 2700 M.Ö. Hatti toprakları ve Mezopotamya arasındaki ticaret yolları kurulmuştur. M.Ö. 2500 ile, Hattuş Hatti uygarlığının iyi müstahkem şehir ve güç merkezi oldu. 2330 M.Ö., Akkad, Naram-Sin dedesi, Sargon Hatti topraklarını işgal ama Hattuş düşmek için çok güçlüydü.
Orta Anadolu'nun Ethnogeography: Hattic, Nesite ve Luvi
Erken Kingdoms bir yerli Anadolu karakteri olmasına rağmen, bu güvenle tunç çağı Anadolu'yu yaşadığı nüfusun baskın etnik karakterini tespit etmek genellikle zordur. Etnokültürel bölgeleri kendi onomasticon ve panteonunun sadece ayırt edilebilir. Maddi kültür bir göstergesi olduğunu, ancak yerel olarak yapılmış tunç çağında, ithal değil. Hint-Avrupalılar ilk ortaya çıktığı zaman, bilmiyoruz ister bir yüzyıl, yazılı kayıtlarda ilk tasdikli görünümünü önce bin veya birkaç bin. Örneğin, bu şu anda inanç ziyade arkeoloji meselesi olarak Alaca Höyük mezar işgalcilere, Hattians veya Nesites (Hint-Avrupa Hititler) olup olmadığı açık değildir. Arkeoloji bir Hint-Avrupa varış tarihinden gibi herhangi bir kesin kanıt bize sunmamıştır. Ancak, kuzey-orta Anadolu'nun en eski tanımlanabilir işgalcilere Hattians vardır. Onlar Kızıl Irmak (Ἅλυς / yaşadığı inanılıyor h Hint-Avrupa Nesites Kaniş ve Kussara çevresinde Kapadokya'da güneye merkezli iken, böyle Hattuş ve Zalpa gibi şehirleri de dahil olmak üzere, kuzey-orta Anadolu'da alys) havzasını 5. .17. yüzyıl MÖ Hatti toprakları, birkaç yıl Hattuş Anittas yıkımından önceileriki zamanlarda kayıtlarında görünen Kaškaeans Hititler tarafından kuzeye itildi Hatti nüfusun etnik kalıntılarından biri olarak kabul edilmektedir 6 . Aynı bölgede, antik yazarlar adını çok iyi demir "için Hattic kelime kaynaklanıyor olabilir Chalybes denilen insanları, ünlü demir hatırlatan, söz ḫapalki "(Hurriḫabalgi , Yunan χάλυψ " çelik "). Azzi-Hayaşa konfederasyon Karadeniz'in güney kıyı şeridinde sürekli Hatti kayış olmuştur gerektiği anlamına gelir ki, çok ağırlıklı olarak Hatti gibi görünüyor 7 .
Hattic dil
Biz Hatti dili hakkında ne kadar az göstermek için, o aşağıdaki numaraları söz yeter: sadece 15 Hitit-Hattic billinguals hangi Bizim mevcut etrafında 360 Hatti fragmanları vardır 8 . Durum umutsuz, ama biz bazı alimlerin çabaları nispeten çok teşekkürler biliyorum. Yaklaşık 300 kelime 9 10 bizim için kullanılabilir, ama hepsi iyi kurulmuş bir anlamı yoktur. Bize ne kaldı, ilahi "geçilir kült Hitit metinlerinde, geçer Hattili Hatti dilinde anlamı ".
Hattic konumu
Bilindiği kadar az göre, Hattic pratik bir izolatın olarak kabul edilmelidir. Ancak, Kuzeybatı Kafkas dilleri (Abhaz, Adige, Kabardey, Adıgeler) için ilgili pek çok girişimleri vardır 11 ve Kartvelian bazı 12 . Olası bir Batı göreli dikkatinden kaçmamıştır beri Yunan öncesi taban dil ve Anadolu arasında bir bağlantının klasik görünümü artık, (yerine Luvilerin) Hattic yankı olabilir 13 .
Özellikleri ve dilbilgisi
Hattic az gelişmiş suffixation ama ağır prefixation bir Ergatif, eklemeli bir dil idi 14 . Fiiller farklı gramer ilişkilerini ifade, sabit sipariş ile önekleri bir dize içeriyordu. Sözel kökleri ağırlıklı olarak tek heceli veya iki heceli idi. Sözlü formları kişisel önek aracılığı ile en az iki gramer kişiyi ifade olabilir.
Prefixes
Önek tipi Önek Örnekler
Kişisel a-3 tekil kişi, nesne ve özne (a) n-/m- 3. tekil şahıs, konu -. bir labiyayı önce m n değişiklikler Es AS / / uš 1 kişi çoğul wa-2 tekil şahıs
a-ta-NIWAS = o-iç-oturuyor
bir-taha = it-o-iç-koymak
uš-Ha-AS = kendimizi
Iyelik le-= bulundurma bir veya birkaç nesne bulundurma bir nesne olan bir sahibi için de te-= (onun, onu) Se-= birkaç sahiplerinden veya aitlik çeşitli nesnelerin
pinu 'çocuk'
le pinu 'onun çocuk'
wel 'ev'
le REL 'kendi evleri'
karam 'libasyon'
te-karam 'onun libasyon'
alep 'dil'
Se-halep 'dil'
Çoğul Wa-(belirsiz hâldeki wi-için) shap 'tanrı'
wa-Kadm 'tanrılar'
wel 'ev'
wa REL 'evleri'
Yönlü ka- 'buraya' , 'on' , 'aşırı'
bir-anomalileri KKA 'yukarı' ka-ur (a) n-ti-u = aşkın duruyor
bir-kka-tuh = yukarı o aldı
Konumsal ta/tu- 'in' , 'içeride'
Ha- 'arasında' , 'arasındaki' , 'içine'
enclitical zamir önce li-/zi yerleşkeli öneki 'dan , 'at'
pe/pi- 'içine' a- ta -NIWAS = o-iç-oturuyor
ha-wa-Kadm = tanrılar arasında
zi-Jah-du = oraya gökten
tas-te-nuwa pe REL = içine-house-let değil-go
Suffixes
Sonek tipi Sonek Örnekler
sıfat şekillendirme -H tittaḫ 'büyük' , 'büyük'
Asah 'kötülük'
kadınsı -Ah katte 'kral' kattaḫ vs 'kraliçe'
kesin -Ma cümlede Sawat 'elma' Sawat-ma ka-ur-(a) n-ti-u 'apple üzerinde de duruyor'
geçmiş şekillendirme zaman -Bir Bir-bir-ta-ha-an 'diye koydu'
datif -Ja katte-ja 'kral'
ta-ja-ja 'let-vermek-için onunla'
genetive -Vn Zari 'adam' → zari-un 'adam'
ablatif -tu/-du Bu ek soru cevap nereden ? WUR-tu 'kara'
ajan, bulundurma veya menşe -VI (eril) -iti (dişil)
takkeḫa 'aslan' → takkeḫal 'kahraman'
Nerik + il 'Nerik gelen kişi'
Hatti + li 'Hatti dilinde'
(Hitit) Hattuş + Ilis → 'Hattuşa'da bulunan adam'
Arinna + iti → ArINN-iti 'Arinna itibaren o'
lokatif -Š Hattuş yeri Hattussa
Fonoloji
Yazı sistemi bize şimdiye kadar bu dilde var fonolojik tezat hakkında bir yargıya izin vermez. Detaylı bir Hatti fonoloji kurmak için herhangi bir girişimde oldukça tehlikelidir.
Hattic ve Luvi
Hatti dilinin yapısı derinden proto-Luvi tarafından tarih öncesi zamanlarda etkilenmiştir 15 . Bu tarih öncesi dil teması Hatti bölgenin Luwic konuşanlar için hızlı dil Swift sonuçlandı. Buna karşılık Hitit Hattic gerçek tabaka etkisi hesaplamış. Alt-tabaka kelime yarısı aslında Luvice örneğin Labarna, Tawannanna olan 16 .
Hattic, Nesili (Hitit) ve Hint-Avrupa göçleri
İkinci binyıl, Hitit imparatorluk devletin resmi dili olarak Hint-Avrupa dil Nešili kurulan 17 . Yerli Halkların kendi dilini konuşmaya devam etti, ancak hızlı dil kayması sosyopolitik nedenlerle olabileceğini M.Ö. ki geç ikinci binyıl içine uzun sürmedi 18 veya dil zaten iken sadece Hattic ilk attestations zaman içinde bir nokta vardır çürüyen. Anadolu'ya bir Hint-Avrupa girdisinin herhangi bir arkeolojik kanıt yoktur çünkü Hattic ve Anadolu'nun Hint-Avrupa dilleri arasındaki birlikte yaşama toplam dönemi bilinmemektedir 19 . Birkaç arkeolojik izleri ile birlikte dilbilimsel kanıtlara dayanarak, Hint-Avrupa proto-Anadolu hoparlörler, M.Ö. beşinci veya erken dördüncü binyıl Anadolu'ya giren tahmin edilmektedir 20 .
Örnek Sözlüğü
Hattic Anlam Yorumlar
-Anna kadın Hitit anna "anne"
Proto W.Caucasian * (a) nə "anne, kadın"
katte kral Karya (Kaunian) kδouś "kral"
Ortak Abhaz * Qada "'baş"
kuka ata (Ön-) Yunan κοκύαι "ataları"
pinu oğlum Ortak Abhaz * pa "oğul, çocuk"
psun solunum, soul (Ön-) Yunan φυσᾶν "puf" , "darbe"
Yunan πνοή "nefes" πνεῦμα, "ruh, ruh" ψυχή / φσυχή, "ruh"
Ermeni p'uk "hava puf"
Şahıs Ağacın tür Hitit sahi- "ahşap malzeme"
Wubıh sƏχƏ "ahşap cıvata, kutup"
Kadm ilah Wubıh wašχa "gök gürültüsü ve şimşek"
Yunan kişisel isim Σαπφώ "esrarlı" (?)
titt- büyük, büyük (Pre-) Yunan τιτάν "dev, muazzam büyüklükte bir ilah"
Ortak Çerkes empatik parçacık * dada
Zari ölümlü, adam Lineer A sa-RJA 'kişi' (?), Genellikle insanlar için bir ideogram gelen
Zinar enstrüman Ermeni ӡnar "lir, arp"
Örnek Metin
Hattic: Asah tas-te-nuwa pe-WEL İngilizce (direkt): kötü (bir) in-house-let değil-gel İngilizce (normalize): kötü bir evin içinde gelip izin vermeyin
Hatti panteon
Tanrı Fonksiyon Yorumlar
Wurunšemu / estan / Arinniti Sun-tanrıça ve toprak annesi Hurri tanrı Hepat Eşdeğer
Taru Fırtına / hava tanrısı IE-Anadolu Tarhunt (as) / Hurri Tešub
Telipinu Tarımın Tanrı Onun adı (Fırtına tanrısı) yüce / büyük oğlu demektir
Kašku Ay tanrısı Hurri Kušuh Eşdeğer
Inara Koruyucu tanrı
Istustaya & Papaya Bir iplik iplik her ölümlü kaderi karar tanrıları Yunan moirés Eşdeğer
Kataḫziwuri Toprak / Arazi tanrısı
Ḫalmaššuit Yerel tanrı, ilah Oracular (?)
Ḫantapali Yemin ilah
Ḫašammil Evlerin ve çocukların koruyucusu, demircilerin tanrısı Yunan Kasmilos Eşdeğer
Ḫašgala Vesayet İlahı
Lelwani Yeraltı tanrısı Mezopotamya ereshkigal olarak tanımlanan
Kakšazet ?
Kaštuwarit ?
Taḫakšaziatiš ?
Tuḫuleli ?
Zitḫariya Yemin ilah
Zuliya ?
Dipnotlar
1. . FC Woudhuizen (2010)
2 . 17 krallıkların bütün bir etnik Hatti nüfusu da, olmasa da, tespit edilemez.
3 . T. Bryce (2009), I. Singer (2007), A. Calderone (2000), GL Kavtaradze (2002), BJ Collins (2007)
4 . Hattians genellikle Anadolu'nun yerli halkı olarak adlandırılan, ancak bazı tek şey zaten Anadolu'daki Hint-Avrupalıların gelmesinden önce mevcut olduğudur vardır.
5 . T. Bryce (2009)
6 . Singer (1981)
7 . Singer (2007)
8 . Goedegebuure P. (2010)
9 . Biz anlıyoruz kelime veya kelimeleri biz anlamak inanmak istiyorum: Tam bir numaralı sayımı nasıl bağlıdır.
10 . Bu 300 sözcük kalemlerine dahil ne için Kashian (2010) bakınız.
11 . Forrer (1919), Dunaevskaja (1960), Diakonoff (1990), Braun (1994), Chirikba (1996)
12 . Girbal (1986) ve Gabeskiria (1998) bakınız. Genellikle yaygın olarak kabul gören görüş değildir.
13 . Forrer (1938), E. Brown (1974), Schrijver (2007, 2011), Kroonen (2012), G.Paolo Tardivo (devam)
14 . Ters Hurro-Urartu için de geçerlidir
15 . Goedegebuure (2008)
16 . Klinger (1996), Stefanini (2002), Melchert (2003)
17 . Steadman (2011)
18 . Bu dil ya dayatılan ya da kendi ana dili olarak Nešili benimsemeye yerlileri çıkarına oldu demektir.
19 . Steadman (2011)
20 . D. Antony (2007)
Etiketler: Hattic, Hattians, Hatti, Hitit, Kaska, Azzi-Hayaşa, Anadolu, Küçük Asya, Türkiye, Karadeniz, Kafkasya, Ege, Abhaz, Ubıh, Hurri, Pre-Yunan, Minos
Bu url paylaş: http://www.palaeolexicon.com/Hattic
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder